Η Λαυρεωτική κατά τους Αρχαίους και νεότερους χρόνους

ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ
Ο όρος Λαυρεωτική αναφέρεται σε μια μεγάλη περιοχή της Ν.Α. Αττικής , η οποία εκτείνεται νότια της γραμμής που ενώνει τον όρμο του Δασκαλειού Κερατέας με τον όρμο της Αναβύσσου και όπου επικεντρώθηκε η δραστηριότητα της εξόρυξης του αργυρούχου μεταλλεύματος.Η περιοχή κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Η μεταλλευτική δραστηριότητα ξεκινά στα προϊστορικά χρόνια στο Θορικό και αναπτύσσεται τον 6ο αιώνα π[.Χ. με τη συμβολή του Πεισίστρατου. Η εκμετάλλευση εντείνεται στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα όταν σύμφωνα με αναφορά του Αριστοτέλη στην «Αθηναίων Πολιτεία», ανακαλύπτονται τα πλούσια κοιτάσματα της Μαρώνειας. Πρόκειται για τον εντοπισμό των βαθύτερων κοιτασμάτων τα οποία βρίσκονται ανάμεσα σε στρώματα μαρμάρου και σχιστόλιθου. Τα στρώματα εφάπτονται μεταξύ τους και στα σημεία επαφής εντοπίζεται το αργυρούχο μετάλλευμα.
Η αρχική εκμετάλλευση ήταν επιφανειακή, ενώ η αναζήτηση αργυρούχου μολύβδου στα βαθύτερα στρώματα οδήγησε στη διάνοιξη των στοών εξόρυξης που φθάνουν σε βάθη τα 120 μέτρα.

Τα αρχαία μεταλλεία βρίσκονταν διάσπαρτα στις εξής περιοχές της Λαυρεωτικής:

Λαύριο, Θορικό, Αγριλέζα, Σπιθαροπούσι, Μπερτσέκο, Μεγάλα Πεύκα, Δημολιάκι, Στεφάνι, Καμάριζα (Αρχαία Μαρώνεια).

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΙΣΘΩΣΕΩΣ

Τα μεταλλεία ανήκαν στο δήμο Αθηναίων, ο οποίος τα μίσθωνε σε ελεύθερους πολίτες, Αθηναίους ή μετοίκους.Τα έργο της μίσθωσης το αναλάμβαναν άρχοντές που ονομάζονταν «πωληταί» και τα συμβόλαια των μισθώσεων αναγράφονταν σε λίθινες στήλες τοποθετημένες στην Αγορά των Αθηνών όπου και βρέθηκαν.
Τα μεταλλεία του Λαυρίου λειτούργησαν εντατικά κατά την κλασσική εποχή κα αποτέλεσαν τη βάση της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης του Αθηναϊκού κράτους.
Από τον 3ο π.Χ. αιώνα αρχίζει η κάμψη της παραγωγής του λαυρεωτικού αργύρου. Από τον 1ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ. οι εργασίες είναι υποτονικές. Σύμφωνα με μαρτυρία του 6ου αιώνα μ.Χ. , άργυρος της Λαυρεωτικής χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή του ναού της Αγίας Σοφίας.

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Στην τραγωδία του Αισχύλου «Πέρσαι» το Λαύριο χαρακτηρίζεται «Αργύρου Πηγή» και «Θησαυρός Χθονός». Από το 447 ο άργυρος του Λαυρίου αποτελεί τη βασική οικονομική πηγή για τη δημιουργία των αθάνατων μνημείων στην Ακρόπολη της Αθήνας και άλλων της Αττικής, στα πλαίσια του μεγαλόπνοου οικοδομικού προγράμματος του Περικλή. Στα μέσα του 5ου αιώνα ανεγείρονται ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο καθώς και ο ναός της Σουνιάδας Αθηνάς.
Όπως μας πληροφορεί ο Αριστοτέλης το 483 π.Χ. με τα έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Μαρώνειας η Αθήνα κέρδισε 100 τάλαντα με τα οποία ναυπηγήθηκαν 100 τριήρεις που κατατρόπωσαν τον περσικό στόλο στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. και εξουδετέρωσαν οριστικά την περσική απειλή κατά της ελευθερίας της Ελλάδας.
Με τη νίκη της Σαλαμίνας η Αθηναϊκή Δημοκρατία καθιερώθηκε ως μεγάλη ναυτική και στρατιωτική δύναμη με ισχυρή η��ετική θέση μεταξύ των Ελλήνων. Τότε ίδρυσε και την πρώτη Αθηναϊκή Συμμαχία.

ΤΟ ΑΘΗΝΑΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ
Τα πρώτα νομίσματα της αρχαιότητας ήταν από ήλεκτρο ή χρυσό και αργότερα από άργυρο. Η αξία των αργυρών νομισμάτων ήταν επίσης μεγάλη και για αυτό οι πόλεις που είχαν δικά τους μεταλλεία αργύρου και έκοβαν δικό τους νόμισμα εξελίχθηκαν πολύ διαφορετικά από εκείνες που δεν είχαν. Η Αθήνα είχε την τύχη να διαθέτει τα αργυρεία του Λαυρίου που ήταν τα σπουδαιότερα του Ελληνικού κόσμου, και αυτό σφράγισε ανεξίτηλα την εξέλιξή της. Όπως έγραψε ο Ξενοφών, αυτά για την Αθήνα ήταν θείο δώρο.

Τα πρώτα αργυρά Αθηναϊκά νομίσματα εκδόθηκαν επί της τυραννίας του Πεισίστρατου τον 6ο αιώνα π.Χ. και η κυκλοφορία τους ήταν περιορισμένη στα όρια της Αττικής.
Το 508 π.Χ. γεννιέται από τον Κλεισθένη η Αθηναϊκή Δημοκρατία, η οποία σχετίζεται με τα λαμπρότερα επιτεύγματα του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού σε όλους τους τομείς.
Το νέο καθεστώς εξέδωσε νέου τύπου νόμισμα το οποίο στον εμπροσθότυπο φέρει παράσταση της κεφαλής της Αθηνάς, και στον οπισθότυπο παράσταση γλαύκας, του ιερού πτηνού της θεάς μαζί με κλαδί ελιάς κα με την επιγραφή ΑΘΕ που δήλωνε το όνομα της πόλης της Αθήνας. Τα νομίσματα αυτού του τύπου ήταν κυρίως τετράδραχμα και ονομάζονταν «Λαυρεωτικαί γλαύκες» επειδή τα μέταλλά τους προέρχονταν από τα μεταλλεία του Λαυρίου.

Οι Λαυρεωτικές γλαύκες έγιναν ένα από τα πιο ισχυρά νομίσματα της εποχής, περιζήτητα σε όλες τις χώρες της Μεσογείου. Αυτό οφείλεται πρωτίστως στο ότι είχαν μεγάλη καθαρότητα αργύρου και σταθερό βάρος, δηλαδή μεγάλη και σταθερή αξία.
Από το 500 π.Χ. οι Αθηναίοι με την επινόηση του πλυντηρίου μεταλλεύματος κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τον ορυκτό πλούτο του Λαυρίου και να παράγουν μεγάλη ποσότητα αργύρου.
Το Αθηναϊκό νόμισμα έγινε διεθνές στα μέσα του 5ου π.Χ. αιώνα όταν οι Αθηναίοι επέβαλαν στα μέλη της Αθηναϊκής Συμμαχίας να χρησιμοποιούν μόνο το Αθηναϊκό νόμισμα καθώς και τα Αθηναϊκά μέτρα και σταθμά. Έτσι οι Αθηναϊκές γλαύκες έγιναν το πρώτο «ευρώ» στην ιστορία της Ευρώπης.
Η έκδοση άλλων αργυρών νομισμάτων απαγορεύτηκε. Τα νομισματοκοπεία των άλλων πόλεων έκλεισαν και ορίστηκαν βαριές ποινές για τους παραβάτες.
Η παντοδυναμία της Αθήνας και του νομίσματός της όμως δεν κράτησε πολύ. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος προκάλεσε την πτώση της Αθηναϊκής δύναμης το 404 π.Χ..

Η ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ
Οι κοινωνίες στην αρχαιότητα ήταν δουλοκτητικές. Δουλοκτητική ήταν η κοινωνία της πόλης-κράτους των Αθηνών. Η χειρωνακτική εργασία στηριζόταν στους δούλους. Η δουλεία βοήθησε στη γεωργική παραγωγή, στη μεταλλευτική παραγωγή και γενικά στην ανάπτυξη της οικονομίας της Δημοκρατίας της Αθήνας.
Στο αρχαίο Λαύριο οι Αθηναίοι παρήγαγαν 3.500 τόνους αργύρου και 1.400.000 τόνους μολύβδου. Ο αριθμός των δούλων στο Λαύριο κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. ανερχόταν σε 15.000 και τον 4ο αιώνα π.Χ. σε 10.000 άτομα. Σε όλη την Αττική υπολογίζεται ότι ήταν γύρω στις 100.000 κατά τα κλασσικά χρόνια. Την ίδια εποχή οι ελεύθεροι ενήλικες πολίτες της Αθήνας ήταν 30.000 περίπου. Με τα γυναικόπαιδα ανέρχονταν σε 80.000.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η εργασία στο Λαύριο, ιδιαίτερα στα μεταλλεία, ήταν σκληρή. Και οι δούλοι που διάλεγε ο μεταλλευτής να εργαστούν σε αυτά έπρεπε να είναι ανθεκτικοί. Οι δούλοι μεταλλωρύχοι ήταν ιδιαίτερα επιλεγμένοι λόγω ειδικότητας. Οι κύριοι στο Λαύριο δεν είχαν συμφέρον να επιδιώκουν την αύξηση των δούλων με γάμους αλλά με την αγορά ενηλίκων ανδρών από τις αγορές δούλων.
Στα μεταλλεία εργάζονταν και παιδιά για τη μεταφορά μεταλλεύματος από τις στενές γαλαρίες προς τα έξω.
Οι ώρες εργασίας ήταν 12 την ημέρα. Οι ημέρες αργίας στο Λαύριο ήταν λιγότερες από εκείνες των Αθηνών. Και αυτό γιατί η ζωή τν ανθρώπων εκεί ήταν συνδεδεμένη με ένα βασικό πράγμα: την παραγωγή αργύρου. Οι εργάσιμες ήταν πιθανότατα 360.
Ο μέσος όρος ζωής των εργαζομένων στα μεταλλεία του Λαυρίου ήταν μικρότερος από το συνηθισμένο λόγω του είδους της εργασίας. Όταν πέθαινε ένας δούλος ο οποίος δεν είχε οικογένεια, ο κύριος του φρόντιζε πάντα τη ταφή του.
Στα κλασσικά χρόνια δεν παρατηρήθηκαν ομαδικές επαναστάσεις δούλων στο Λαύριο, Διάφοροι μελετητές παρουσιάζουν τη συμπεριφορά των Αθηναίων απέναντι σους δούλους ανάλογη προς αυτή των Ρωμαίων και χρησιμοποιούν ως επιχείρημα το γεγονός ότι βρέθηκε «οστούν ποδιού» με ένα σιδερένιο κρίκο. Αυτό δεν μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι δούλοι στο Λαύριο εργάζονταν με αλυσίδες, γιατί απλούστατα αυτές θα τους εμπόδιζαν στην εργασία τους.

ΕΙΔΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Στο Λαύριο υπήρχε μια ιδιαίτερη κοινωνία ανθρώπων. Οι δούλοι συγκεντρώνονταν σε ένα μικρό χώρο τον οποίο διηύθυνε ένας μικρός αριθμός ελεύθερων πολιτών. Σε κάθε ελεύθερο πολίτη αντιστοιχούσαν 40 δούλοι ενώ στην Αθήνα 5. Οι σχέσεις εκεί των δούλων και των ελεύθερων πολιτών ήταν ασφαλώς ειδικές. Ο ελεύθερος πολίτης στο Λαύριο ένιωθε δέσμιος από ένα μεγάλο πλήθος δούλων. Ήταν αναγκασμένος να συμπεριφέρεται καλά και να συμμετέχει στην ίδια εργασία με αυτούς. Οι δούλοι του Λαυρίου πήγαιναν στο θέατρο. Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε το αρχαίο θέατρο του Θορικού το οποίο βρίσκεται δίπλα στα πλυντήρια το μεταλλεύματος. Αυτό δηλώνει ότι η συμπεριφορά των ελεύθερων πολιτών προς τους δούλους του Λαυρίου ήταν καλή.
Οι ανασκαφές σε χώρους διαμονής των εργαζομένων στο Λαύριο καθώς και σε νεκροταφεία επιβεβαιώνουν ότι το επίπεδο διαβίωσης τους δεν μπορεί να ήταν άθλιο. Συμπερασματικά λοιπόν θα λέγαμε ότι η πολύτιμη εργασία των δούλων του Λαυρίου μαζί με τις πολιτικές προσωπικότητες των Αθηνών συνέβαλαν στην οικονομική άνοδο της πόλης-κράτους της Αθήνας και στην ισχυροποίηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΘΟΡΙΚΟΥ
Το θέατρο, ένα από τα αρχαιότερα, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τις ιδιορρυθμίες του. Χτίστηκε στο 3ο τέταρτο του 5ου αιώνα. Εδώ άνθησε το δράμα, «κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων». Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών διενήργησε το 1886 την πρώτη ανασκαφική έρευνα.
Δύο κλίμακες το χωρίζουν σε τρεις ανισομεγέθεις κερκίδες. Μετά την επέκτασή του με το ανώτερο κοίλον προστέθηκε διάζωμα. Επίσης διευκολύνθηκε η πρόσβαση στο ανώτερο κοίλον με δύο εισόδους ανατολικά και δυτικά (μέσα του 4ου π.Χ. αι.). Η χωρητικότητα του θεάτρου ήταν γύρω στους 4.000 θεατές. Δυτικά της ορχήστρας σώζεται η βάση μικρού ναού αφιερωμένου στο Διόνυσο (μέσα του 5ου π.Χ. αι.), σε ευθυγράμμιση με τη δυτική πάροδο αποκαλύφθηκε οικία την οποία χρησιμοποιούσαν οι ιερείς και μια αίθουσα που χρησίμευε ως σκηνοθήκη. Η σκηνή ήταν ξύλινη και δεν αντικαταστάθηκε αργότερα από λίθινη κατασκευή όπως έγινε σε άλλα θέατρα. Δύο μονόλιθοι που εντοπίστηκαν στο αμέσως παρακείμενο αρχαίο νεκροταφείο, με μεγάλες υποδοχές στο κέντρο τους χρησιμοποιήθηκαν για τη στήριξη των δοκών που συγκρατούσαν τη σκηνή

Η έναρξη του χρόνου λειτουργίας του θεάτρου στα τέλη του 6ου π.Χ. αι. του δίνει πρωτεύουσα θέση στην ιστορία του δράματος διότι αποτελεί το ορατό τεκμήριο της μετάβασης απ’ τις αρχικές διονυσιακές τελετές στις δραματικές. Σαφέστατα μας ζωντανεύει την εποχή – απ’ τα μέσα του 6ου αι και μετά – κατά την οποία ο πατέρας του δράματος, ο Θέσπις απ’ το Δήμο Ικαρίας (σημερινό Διόνυσο) της Αττικής δημιούργησε το «Άρμα Θέσπιδος», τον πρώτο περιοδεύοντα θίασο στον κόσμο, και έδινε παραστάσεις στους Δήμους της Αττικής, προφανώς και στο Θορικό.
Τις δραματικές παραστάσεις παρακολουθούσαν εκτός των ελευθέρων ανδρών και των γυναικών τους και πολλοί δούλοι του Λαυρίου, όπως υποστηρίζεται τελευταία, καθήμενοι στα εδώλια πάνω απ’ το διάζωμα. Οι άρχοντες, οι επίσημοι, κάθονταν σε ειδικές θέσεις, στα πρώτα ξεχωριστά εδώλια του θεάτρου στο ίδιο ύψος της ορχήστρας.

Εκτός από το θέατρο, έχουν βρεθεί ερείπια τειχών που χρονολογούνται στο 409 π.Χ., τμήματα στοάς, ενώ πολύ σημαντικό είναι τα τμήματα της κλασικής πόλης του Θορικού, που έχουν ανασκαφεί από το 1963 από Βέλγους αρχαιολόγους, και ειδικότερα της βιοτεχνικής της συνοικίας.
Μεταξύ άλλων βρέθηκε εργαστήριο καθαρισμού και πλυσίματος του μεταλλεύματος, που αποτελείται από περίπλοκο σύστημα δεξαμενών και αγωγών και το οποίο ήταν σε χρήση μέχρι τα τέλη του 5ου αιώνα. Τέλος, από το νεκροταφείο της πόλης ανασκάφηκαν συνολικό 72 τάφοι, γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων.

ΤΟ ΝΕΩΤΕΡΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ ΛΑΥΡΙΟ

Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ
Το 1863 ο ιταλός επιχειρηματίας Serpieri έρχεται στο Λαύριο και το 1864 ιδρύει στη θέση εργαστήρια, την ιταλογερμανική εταιρία Roux-Serpieri-Fressynet.
Μετά από πολλούς αιώνες σιγής, παράγεται πάλι στο Λαύριο αργυρούχος μόλυβδος. Η πόλη του Λαυρίου αποκτά πολυάνθρωπο σφρίγος. Υπολογίζεται ότι κατά το έτος 1900, 9.000 εργάτες Έλληνες, Ιταλοί και Ισπανοί εργάζονταν στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις. Η βοή της πόλης ακουγόταν δυνατά. Ήχοι μηνών, φωνές ανθρώπων, ο θόρυβος του τραίνου στις ράγες, το σφύριγμα των πλοίων στο λιμάνι αλλά και οι ήχοι από τις φιλαρμονικές έδειχναν τη ζωή και τη ακμή του Λαυρίου.
Το 1873 η ιταλογερμανική εταιρία μετονομάζεται σε εταιρία των μεταλλουργείων του Λαυρίου και αγοράζεται από τον Έλληνα επιχειρηματία Ανδρέα Συγγρό.
Το 1875 ο Serpieri ιδρύει τη γαλλική εταιρία Companie Francaise de Mines du Laurium.
To 1917 η ελληνική εταιρία περικόπτει τις εργασίες της και το 1930 εκποιεί τις εγκαταστάσεις της. Αντίθετα η γαλλική εταιρία λειτουργεί μέχρι το 1982. Στη συνέχεια οι εγκαταστάσεις ενοικιάζονται από την ελληνική μεταλλουργική εταιρία η οποία λειτουργεί μέχρι το 1989. Τα ο έτος αυτό σημαίνει την οριστική παύση των μεταλλουργικών εργασιών στο Λαύριο.

ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ – ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΕΡΓΙΕΣ
Το Λαύριο ήταν από τα σπουδαιότερα μεταλλευτικά κέντρα της Ευρώπης στα τέλη του 19ου και στις αρχές το 20ου αιώνα. Στον ελλαδικό χώρο η βιομηχανική επανάσταση εκδηλώθηκε εκεί με τον πιο ρωμαλέο τρόπο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κατά το 1899 κατέπλευσαν στο λιμάνι του 231 ατμόπλοια.
Στο βιομηχανικό Λαύριο σημειώθηκαν έντονοι εργατικοί αγώνες. Τρείς σημαντικές απεργίες έλαβαν χώρα στη περιοχή κατά τα έτη: 1896, 1929 και 1964.

Η ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΜΑΡΙΖΑΣ ΤΟ 1896
Τα αιτήματα των απεργών:
1) Να καταργηθούν οι εργολάβοι ως ενδιάμεσοι μισθωτές και να πληρώνονται οι εργάτες κατευθείαν από την εταιρία.
2) Να αυξηθούν τα μεροκάματά τους σε 3,5 δραχμές.
3) Να κατασκευασθεί νοσοκομείο στη Καμάριζα ή τουλάχιστον φαρμακείο.
4) Να τεθεί από την εταιρία στη διάθεση των εργατών σούστα για να μεταφέρονται οι τραυματίες νοσοκομείο του Θορικού καθώς μεταφερόμενοι με το κάρο πέθαιναν στη διαδρομή.

ΟΙ ΑΠΕΡΓΟΙ
Στην απεργία της Καμάριζας έλαβαν μέρος κυρίως Έλληνες εργάτες ενώ οι ξένοι, Ισπανοί και Ιταλοί, έμειναν αμέτοχοι ή ήταν διστακτικοί.
Η εξέλιξη της απεργία ς καθορίστηκε από την επέμβαση της αστυνομίας η οποία πυροβόλησε το πλήθος. Ο θάνατος δύο απεργών κι τραυματισμός πολλών άλλων εξαγρίωσε του ς εργάτες οι οποίοι επιτέθηκαν με πέτρες, μεταλλεύματα, ξύλα και βρισιές στους αστυνομικούς, τους μηχανικούς, τους εργολάβους και στον διευθυντή της εταιρίας. Αυτοί πανικόβλητοι έτρεξαν να κρυφτούν ή να διαφύγουν με τρόπους που θυμίζουν ανέκδοτο. Δηλαδή, ακόμα και με τη χρήση μεταμφιέσεων. Τέλος οι μεταλλωρύχοι χρησιμοποίησαν δυναμίτιδα για να ανατινάξουν τα γραφεία της εταιρίας, τις αποθήκες και κάποια σπίτια μηχανικών.

Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΩΝ
Η δίκη που πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1896 αθώωσε και τους 15 κατηγορούμενους απεργούς. Η απεργία τελείωσε χωρίς κέρδος για τους εργάτες, οι οποίοι επανήλθαν στη δουλειά τους χωρίς όρους.Μετά την απεργία εγκαταστάθηκε στην Καμάριζα μόνιμο στρατιωτικό σώμα για να αποτρέψει τους εργάτες από νέες εξεγέρσεις.

Η ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΟΥ 1929
Η απεργία αυτή είχε διάρκεια 48 ημερών. Ήταν πολύ μαχητική και ενδυναμώθηκε από συγκεντρώσεις τόσο στο Λαύριο, όσο και στην Αθήνα. Σε αυτές έπαιρναν μέρος εργάτες, εργάτριες αλλά και οι οικογένειες τους (γυναίκες και παιδιά).
Ο εργάτης Γ.Δ. Συρίγος που δολοφονήθηκε από αστυνομικό στη μεγάλη απεργία των με ταλλωρύχων του Λαυρίου, στο χώρο της καμινίας της C.F.M.L στις 3 Φεβρουαρίου του 1929.
Η στρατιωτική δύναμη του Λαυρίου έκανε πολλές συλλήψεις ενώ στη συγκέντρωση που έγινε στις 14 Μαρτίου τραυματίστηκαν 30 εργάτες που ήταν στη πρώτη γραμμή.
Ο εργάτης Γ.Δ. Συρίγος που δολοφονήθηκε από αστυνομικό στη μεγάλη απεργία των με ταλλωρύχων του Λαυρίου, στο χώρο της καμινίας της C.F.M.L στις 3 Φεβρουαρίου του 1929.
Ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέφτηκε το Λαύριο και υποσχέθηκε στους απεργούς να τους αποκαταστήσει με χωράφια, επειδή δεν μπορούσε να πείσει τη γαλλική εταιρία να αυξήσει τους μισθούς. Δημιουργήθηκε έτσι ο συνεταιρισμός μεταλλωρύχων του Λαυρίου που ανέλαβε να υλοποιήσει το πρόγραμμα Βενιζέλου.
Στο συνεταιρισμό μπήκαν 58 άτομα από το Λαύριο, 102 από τη Καμάριζα, 16 από τα Λεγραινά και 35 από την Κερατέα. Πολλοί εργάτες δεν μπήκαν στο συνεταιρισμό, είτε γιατί δεν διέθεταν 50 δρχ για να εγγραφούν, είτε γιατί θεώρησαν τα κτήματα άγονα. Το πρόγραμμα Βενιζέλου απέτυχε παταγωδώς. Τελικά δόθηκαν μόνο 40 στρέμματα γης σε 50 περίπου άτομα. Οι μεταλλωρύχοι δεν έγιναν γεωργοί. Τα κτήματα αυτά έμειναν ακαλλιέργητα και κατέληξαν να πουληθούν ως οικόπεδα στη δεκαετία του 1960.

(Σχολικό έτος 2009-2010, Γυμνάσιο Κερατέας, Περιβαλλοντικό πρόγραμμα: “Γη και θάλασσα της Κερατέας: Περιήγηση στο περιβάλλον, στην τέχνη και την Ιστορία”, Περιβαλλοντική Ομάδα B΄ Τάξης)