Τρίτη, 27 Μαΐου, 2025
Lavriaki.gr
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΕΣΧρήστος Προμοίρας - Ανατολικά της Αττικής

“Οκτώβρης Μήνας” του Χρήστου Προμοίρα

Ο Οκτώβριος είναι ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου με διάρκεια 31 ημερών. Η ονομασία του προέρχεται από την λατινική λέξη octo(=οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο

ήταν ο όγδοος στη σειρά των μηνών. Στη συνέχεια έγινε ο δέκατος μήνας του έτους διατήρησε όμως την αρχική του ονομασία.

Στην αρχαία Ρώμη στα μέσα Οκτωβρίου οι Ρωμαίοι θυσίαζαν στο Πεδίον του Άρεως έναν εξιλαστήριο ίππο για να προκόψουν τα σπαρτά.

Στη χώρα μας ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης συχνά αναφέρεται από το λαό ως  Αϊ-  Δημήτρης ή Αϊ- Δημητριάτης από τη μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 του μηνός.

Η γιορτή αυτή που θεωρείται από το λαό μας ως ορόσημο του χειμώνα συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και το θερινό εξάμηνο αντίστοιχα.

  Ο Οκτώβρης συνδέεται στενά με την πρόσφατη ιστορία μας καθώς: 26 Οκτωβρίου 1912 καταγράφεται η νικηφόρα είσοδος του στρατού μας στη Θεσσαλονίκη-28 Οκτωβρίου 1940 ακούγονται οι σειρήνες του πολέμου ύστερα από το μεγάλο ‘’ΟΧΙ’’ στο φασισμό –12 Οκτωβρίου 1944 ξημερώνει η απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς.

   Ο Οκτώβρης λοιπόν είναι ένα βαρύ χαρτί σε επίπεδο ιστορίας στη χώρα μας , ένας αγαπημένος μήνας στο λαό , τους ποιητές (Οδ. Ελύτης-Άξιον εστί, Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας), και τους συγγραφείς(Λουκής Ακρίτας-οι αρματωμένοι, Άγγελος Τερζάκης-Ο Απρίλης-Θανάσης Πετσάλης-Οι Πανθέοι, Γιάννης Μπεράτης-Το πλατύ ποτάμι κ.α.), ένας μήνας που άνθισε σαν κυκλάμινο στων τραγουδιών τα λόγια και τις μελωδίες.(Μίκης Θεοδωράκης ,Μίμης Πλέσσας ,,,Χρήστος Νικολόπουλος , Βασίλης Κουμπής , Παντελής Θαλασσινός ,Ορφέας Περίδης, ,Στερεο Νόβα, έχουν γράψει μουσικές πάνω σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Ηλία Κατσούλη, Λευτέρη Χαψιάδη.

Ας θυμηθούμε κάποια από τα τραγούδια αυτά σαν ραδιοφωνικό ποτ πουρί:

01.Οκτώβριος

Μουσική-στίχοι: Ορφέας Περίδης

Από την συλλογή ‘’Ονειροπόλων μόχθοι’’-2011

Το μικρό καλοκαιράκι το παντοτινό

θέλει θάρρος, θέλει μάχη, φίλο αδελφό

θέλει πάθος, θέλει αγωνία, κόντρα στον καιρό

θέλει να κρατάς γενναία και ψυχή θεριό

Να `σαι φίλος του εαυτού σου, να τον αγαπάς

να `χεις στην καρδιά σου ήλιο κι έξω ο χιονιάς …


02.Ο Οκτώβρης σημαία στα μπαλκόνια

Στίχοι ; Ηλίας Κατσούλης

Μουσική :Παντελής Θαλασσινός

Από το ‘’Καλαντάρι 2006’’

 Με γιασεμάκι χιώτικο, λευκό χρυσανθεμάκι
Οκτώβρης ήρθε κι άνοιξε του κήπου το πορτάκι
τα μάτια είχε χαμηλά, σεμνά και λυπημένα
και κάτω από τα βλέφαρα δυο σύννεφα κρυμμένα.


03.ΟΚΤΩΒΡΗΣ ΣΑΛΟΝΙΚΗ…

Οκτώβρης Σαλονίκη, βαρδάρης και βροχή

 ζωή με δεκανίκι, καρδιά σε φυλακή

Οκτώβρης Σαλονίκη και νύχτα στο Ντεπό

γυρεύω ένα στέκι να μπω και να μη βγω.

Στίχοι: Λευτέρης Χαψιάδης

Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος

Πρώτη εκτέλεση: Πασχάλης Τερζής

Συλλογή τραγουδιών: ‘’Δική μου η χαρά’’-2003


04.ΟΚΤΩΒΡΗΣ ΗΤΑΝ…(ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ)
Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

Μουσική; Μίμης Πλέσσας

Τραγούδι ; Ρένα Κουμιώτη

Από το LP ‘’Μίλα μου για τη λευτεριά’’-1971

Οκτώβρης ήταν και με φιλούσες
κι από φαντάρους κάργα ο σταθμός
κι απ’ το βαγόνι μου τραγουδούσες
“Δε θα περάσει ο φασισμός”


Και μ’ αυτό το εμβληματικό τραγούδι το αφιέρωμά μας στον Οκτώβριο φτάνει στο τέλος του.

Ευχαριστούμε το ένθετο ‘’επτα ημερες-7 οκτ’ 2001 ‘’ της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉΣ  για τα στοιχεία που αλιεύσαμε από τα κείμενά του.

Το Lavriaki.gr για την φιλοξενία του…

Καλώς βρεθήκαμε…

Ξανά μαζί την άλλη εβδομάδα και μέχρι τότε:

V E N C E R E M O S

Α Ν Α Τ Ο Λ Ι Κ Α   Τ Η Σ   Α Τ Τ Ι Κ Η Σ
Με τον: Χρήστο Προμοίρα