Στο Λαύριο χαρτογραφούν τα «Στεφάνια του θανάτου»
Επικίνδυνα αρχαία πηγάδια με πυκνές θανατηφόρες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, εντοπίστηκαν στη Λαυρεωτική κατά τη διάρκεια σπηλαιολογικής έρευνας του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Αθηνών, που συμμετέχουν σε Project με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας για τη δημιουργία τρισδιάστατου μοντέλου, με θέμα την εξόρυξη του άργυρου κατά την αρχαιότητα.
Σε ένα από αυτά τα αρχαία πηγάδια, το «Στεφάνι του θανάτου», όπως ονομάστηκε, στην περιοχή Στεφάνι, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα είναι 278 φορές πάνω από το κανονικό όριο και η παραμονή σε αυτό για δυο λεπτά οδηγεί στον θάνατο.
Η ερευνητική ομάδα γεωλόγων με γνώσεις σπηλαιολογίας και υπεύθυνο διδάκτορα Γεωλογίας του ΑΠΘ, Μάρκο Βαξεβανόπουλο, έχει εντοπίσει και έχει καταγράψει 300 εισόδους αρχαίων πηγαδιών. «Σε πολλά από αυτά ήμασταν οι πρώτοι που κατεβήκαμε μετά από αιώνες, τουλάχιστον 30, ωστόσο είναι πολύ επικίνδυνα, καθώς έχουν υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και η κάθοδος από μη ειδικούς και χωρίς τον κατάλληλο εξοπλισμό, μπορεί να αποβεί μοιραία», δήλωσε στο Έθνος, ο κ. Βαξεβανόπουλος, ενώ ήδη έχουν ενημερωθεί οι υπηρεσίες του Δήμου Λαυρεωτικής και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, προκειμένου να τα σφραγίσουν.
Ειδικά για το «Στεφάνι του Θανάτου», οι επιστήμονες δεν πλησίασαν καν πολύ κοντά, καθώς τα μηχανήματα που είχαν και οι ειδικοί μετρητές αερίων χτύπησαν … κόκκινο και τους έδειξαν ότι δεν υπήρχε πολύ μεγάλη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα.
«Το διοξείδιο του άνθρακα μετρήθηκε στο 11%, δηλαδή 278 φορές πάνω από το όριο ασφαλείας που είναι 0,041%, ενώ το οξυγόνο ήταν σε χαμηλή περιεκτικότητα, περίπου 10%, όταν σε φυσιολογικές συνθήκες ο αέρας περιέχει 20% οξυγόνου. Αυτό σημαίνει ότι δυο λεπτά παραμονής στο συγκεκριμένο πηγάδι οδηγούν στο θάνατο και ενημερώθηκε η σπηλαιολογική κοινότητα να αποφύγει κάθοδο σε αυτό» μας είπε ο κ. Βαξεβανόπουλος, προσθέτοντας ότι ένα κομμάτι βύσματος( ειδικού μεταλλικού σωλήνα) που βρέθηκε στο σημείο μαρτυρά ότι κάποιος άλλος, κάποτε, επιχείρησε να το ερευνήσει. Οι επιστήμονες ελπίζουν να εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Η υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα που μετρήθηκε σε πολλά αρχαία πηγάδια, οδηγεί σε σταδιακή κόπωση, ναυτία, απώλεια των αισθήσεων και τελικά στο θάνατο. Μάλιστα δόθηκαν και τα στοιχεία του πηγαδιού, οι ειδικοί κωδικοί για να τα αναγνωρίζουν οι σπηλαιολόγοι. Σε άλλα αρχαία πηγάδια διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της περιοχής τα έχουν μετατρέψει σε χωματερές και έχουν πετάξει μέσα σε αυτά από οικιακά απορρίμματα μέχρι γλάστρες.
Έτσι οι επιστήμονες δεν μπορούν να δουν τι υπάρχει στο εσωτερικό τους, ενώ σε όσα κατέβηκαν με τα ειδικά σχοινιά, και εντόπισαν αρχαιολογικό υλικό, ενημερώθηκε η ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής, η οποία έχει κάνει δική της έρευνα και έχει επίσης χαρτογραφήσει πολλά αρχαία πηγάδια.
Η έρευνα που διεξάγεται αυτό το διάστημα θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός project Με θέμα το τρισδιάστατο μοντέλο της μεταλλοφορίας στο αρχαίο Λαύριο, δηλαδή θα γίνει αναπαράσταση της εξορυκτικής δραστηριότητα και της επεξεργασίας του ασημιού.
Η παρουσία και η εκμετάλλευση του ασημιού στο υπέδαφος της Λαυρεωτικής και η εξόρυξή του για χρόνια από τους Αθηναίους, τους έδωσε στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως οι αθηναικές τριήρεις που αντιμετώπισαν τον περσικό κόλπο στη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ κατασκευάστηκαν με έσοδα από το Λαύριο.
