“Ο Θ. Κολοκοτρώνης η Λαμπρή και η ανάγκη” του Γιώργου Ν. Δερμάτη
«Το [παρακάτω] γεγονός διηγείτο ο ίδιος [ο Θ. Κολοκοτρώνης], και την διήγησιν αυτού κατέγραψεν ο Τερτσέτης, ακούσας παρά γραίας εκ της οικογενείας των Κολοκοτρωναίων. Έχει ως εξής:
“ Ήταν Λαμπρή ανήμερα, ήταν ογδοήντα σύντροφοι, και ήτον εις το μεγαλύτερο βουνό της Πελοποννήσου. Από ημέρες τους είχαν είδηση δοσμένη, ότι θα πάνε αλυσοδεμένους εκατόν πενήντα ανθρώπους. Εδιαμοίρασα, έλεγεν ο Κολοκοτρώνης, τους μισούς συντρόφους εις το άλλο βουνό, έβαλα τα καραούλια με μεγάλη πρόβλεψη, δια να κάμωμε τη Λαμπρή μας ασφαλισμένοι.
Εδιαμοιρασθήκαμε λοιπόν και τους είπα: Έ αδελφοί Χριστιανοί, να είμασθε συγκεντρωμένοι, όχι, όχι που μάς ονομάζουν οι άρχοντες και το γουναρικό [οι Φαναριώτες] κλέφτες, να ελευθερώσουμε τους ζωντανούς. Αν θέλετε να μ’ ακούσετε, να κρεμάσωμε τα χαϊμαλιά μας εις τα έλατα· αυτά είναι η εκκλησία μας, η Λαμπρή μας, και να ασπασθούμεν και να ελευθερώσουμε τους αδελφούς μας, που πάνε να τους φυλακίσουν δια παντός εις τα δεσμά.
Απάνω που καθήσαμε να φάμε, είπα πάλε: Αν είμαστε αδελφοί, να χύσωμε το αίμα μας δια τους αδελφούς μας. Πρώτα τους ωρμήνευσα μιλητά, έπειτα το έκαμα και τραγούδι και τους το ετραγούδησα…Απάνω που εκόψανε τα αρνιά τα ψημένα, ο Θεός τους επήγε τους Τούρκους και τους εκτύπησαν· ελαβώθηκε ένας πρώτος από τα παλληκάρια, εσκοτώθη ένας πρώτος εξάδελφος του Κολοκοτρώνη και πήραν το κεφάλι του. Έκαμαν πόλεμο. Ήσαν δύο χιλιάδες στρατιώται. Από τους Τούρκους εσκοτώθηκαν ογδοήντα επτά.
Μάς βοήθησε, έλεγε ο Κολοκοτρώνης, η Παναγία η Θεοτόκος και η καθαριότητά μας, οπού επήγαμε να ελευθερώσουμε τους αδελφούς μας”».
Στο Ν. Γ. Πολίτου, Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού, Αθήναι, 1969, σελ. 4.