Το Αρχαίο θέατρο Θορικού καταρρέει
Όλη η περιοχή της Λαυρεωτικής είναι ένα ακατέργαστο αρχαίο διαμάντι. Όλη η Λαυρεωτική είναι ένας τόπος με σημαντική ιστορία και σπουδαία αξιοθέατα, πολλά από τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα, γι’ αυτό και είναι άγνωστα στον πολύ κόσμο. Εκεί είναι και το θέατρο του Θορικού με το μοναδικό σχήμα και την απίστευτη θέα.
Με την πρώτη ευκαιρία θα πάω να το περπατήσω, κι’ ας είναι αφημένο και παραμελημένο. Θέλω να ανέβω τα σκαλοπάτια του, να μυρίσω τα αγριολούλουδα και το θυμάρι, να καθίσω σε μια πέτρα και σηκώνοντας τα μάτια μου να αντικρύσω την θάλασσα και την Μακρόνησο… και να ‘ναι ηλιοβασίλεμα.
Η ιστορία του θεάτρου
Το θέατρο Θορικού χρονολογείται στα τέλη της Αρχαϊκής Εποχής (μεταξύ 525- 480 π.Χ.) και θεωρείται το αρχαιότερο σωζόμενο θέατρο στην Ελλάδα. Βρίσκεται σε πλαγιά, λίγο πριν τη βόρεια είσοδο της πόλης του Λαυρίου και αποτελείται από ορθογώνια ορχήστρα και 21 σειρές καθισμάτων. Το εντυπωσιακό είναι ότι το αρχαίο θέατρο του Θορικού δεν έχει κυκλικό σχήμα όπως τα μεταγενέστερα αρχαία θέατρα, αλλά ελλειψοειδές με ορθογώνια ορχήστρα.
Εκτός από το σχήμα εντυπωσιάζει και η θέση του. Όποιος καθίσει στις κερκίδες του έχει αφοπλιστική θέα σε όλη την περιοχή. Στα ανατολικά φαίνεται η θάλασσα και όλη η ακτογραμμή με τους μικρούς κολπίσκους και τις αμμουδερές παραλίες. Στο βάθος το βλέμμα συναντά την η Μακρόνησο κι’ ένα γκαζάδικο-πλοίο με την πρύμνη στο βορά διασχίζει αργά το στενό πέρασμα μεταξύ Λαυρίου-Μακρονήσου. Στα δυτικά απλώνεται η ενδοχώρα της Λαυρεωτικής γης και ο κάμπος με τις πανάρχαιες ελιές…
Η είσοδος στο αρχαίο θέατρο Θορικού είναι ελεύθερη. Στην περιοχή υπάρχουν διάσπαρτες αρχαίες δεξαμενές και μεταλλευτικά πλυντήρια.
Πρόκειται για το αρχαιότερο θέατρο στην Ευρώπη, σίγουρα ένα από τα αρχαιότερα στον κόσμο, κατασκευάστηκε τον 6 αιώνα π.χ. και η ιδιαιτερότητα του βρίσκεται στο ιδιόμορφο ελλειψοειδές σχήμα του σε αντίθεση με την ημικυκλική κατασκευή των νεότερων σε χρονολογία θεάτρων. Κατά την αρχαιότητα δεν χρησιμοποιείτο μόνο για παραστάσεις αλλά και για τις συνεδριάσεις των πολιτών του Δήμου. Η χωρητικότητα του ανέρχεται στους 4.000 θεατές. Στον χώρο του θεάτρου υπήρχε μικρός ναός του θεού Διονύσου και κάποια δωμάτια για την διαμονή των ηθοποιών.
Επιστροφή στο σήμερα
Εάν υπήρχε πολιτική βούληση θα μπορούσε το επίσημο νεοελληνικό κράτος, αντί του πλήρως υποβαθμισμένου και αισχρού αρχαιολογικού μουσείου της πόλης (φωτογραφία επάνω), να είχε σχεδιάσει ένα ενοποιημένο δίκτυο προστατευόμενων αρχαιολογικών χώρων μαζί με τους θησαυρούς του ορυκτολογικού μουσείου.
Από το 1820 η περιοχή ανασκάπτεται συστηματικά, αλλά δεν αναδεικνύεται και δεν προστατεύεται. Κατόπιν η φημισμένη Βέλγικη αρχαιολογική σχολή είχε αρχίσει τις ανασκαφές από το 1963, φέρνοντας στο φως πολύ σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα, η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία επίσης ασχολήθηκε με την περιοχή, μέχρι και η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, την ώρα που η επίσημη πολιτεία λόγω «έλλειψης κονδυλίων» από το υπουργείο «πολιτισμού» αφήνει τις λιγοστές εργασίες αναστήλωσης που είχαν προηγηθεί, να καταρρεύσουν και πάλι από το πέρασμα του χρόνου, ενώ δεν υπάρχει η παραμικρή – έστω – περίφραξη του χώρου. Προφανώς ενδιαφέρει περισσότερο το υπουργείο οικονομικών να «στηρίξει» τις τράπεζες, απ’ ότι τον πολιτισμό μας. Είμαστε πραγματικά «άξιοι της τύχης μας».
Όλο το Λαύριο θα μπορούσε να είναι ένα μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο με δεκάδες ετήσιες πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις κάθε είδους.
Από το 1995 το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ξεκίνησε σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων και μπράβο τους για την πρωτοβουλία.
Φανταστείτε όμως, όλο αυτόν τον χώρο σαν μια πολύβουη κυψέλη ανθρώπων, γεμάτο από αρχαιολόγους που σέβονται το λειτούργημα τους, από ξεναγούς, από συντηρητές, από απλούς υπαλλήλους φύλαξης, να φιλοξενούν δεκάδες σχολεία από την Αθήνα, χιλιάδες τουρίστες όλο το χρόνο. Τεράστια οφέλη για την πόλη του Λαυρίου, αλλά – κυρίως – και την ανάδειξη ενός ακόμα σπουδαίου αρχαιολογικού χώρου.
Οι υπουργοί πολιτισμού (και κυρίως η αρχαιολόγος κ. Μενδώνη που ήταν και 10 χρόνια γεν. γραμματέας του υπουργείου) και όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη της δημοσιοϋπαλληλικής γραφειοκρατίας φέρουν τεράστια ευθύνη για τα αρχαιολογικά μνημεία της ευρύτερης περιοχής έχουν ήδη υποστεί ανεπανόρθωτες «ζημιές» και είναι έτοιμα να καταρρεύσουν. Πρόκειται για ένα πολιτιστικό έγκλημα κατά εξακολούθηση.
