«Η σημασία της ανάδειξης των προτύπων των Τριών Ιεραρχών σήμερα» του Χρήστου Βαττή
Αδιαμφισβήτητα οι προσωπικότητες των Αγίων Τριών Ιεραρχών ήταν και είναι σημαντικές τόσο για την εποχή που έζησαν και έδρασαν όσο και σήμερα, καθώς μας άφησαν μια τεράστια και σπουδαία παρακαταθήκη. Η παρακαταθήκη αυτή αφορά τόσο τις προσωπικότητες καθ’ εαυτές του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, όσο και τα έργα που συνέγραψαν για τα διαχρονικά ως φαίνεται κοινωνικά και εκκλησιαστικά ζητήματα.
Κάθε χρόνο, εκτός του κανονικού εκκλησιαστικού εορτασμού της μνήμης των «Τριών μεγίστων φωστήρων της τρισηλίου θεότητος», πραγματοποιείται ο εκκλησιασμός των νέων μαθητών μας στους Ιερούς Ναούς με την «ευλογία» του αρμοδίου υπουργείου παιδείας, όπως επίσης κεντρικές εκδηλώσεις και ομιλίες σχετικές με τη ζωή και το έργο των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας και παιδείας μας. Ο προβληματισμός μου, ως νέου, ως Θεολόγου και εν δυνάμει εκπαιδευτικού, έγκειται στο κατά πόσο και με ποιο τρόπο αναδεικνύονται τα πρότυπα των αυριανών από την Εκκλησία Τριών Ιεραρχών στη σημερινή εποχή. Αρκούν οι ομιλίες, οι εκδηλώσεις και ο τυπικός εκκλησιασμός των μαθητών και εκπαιδευτικών μας;
Όλοι γνωρίζουμε και βιώνουμε ότι τη σημερινή εποχή απουσιάζουν τα πρότυπα, ή καλύτερα είναι ελάχιστα. Όλοι οι χώροι πάσχουν από πρότυπα. Ο οικογενειακός, ο πολιτικός, ο εκκλησιαστικός, ο σχολικός χώρος, είναι οι πρώτοι χώροι, άλλωστε, από τους οποίους επηρεάζεται η ζωή μας σε πνευματικό και κοινωνικό επίπεδο από μικρή ηλικία μέχρι τα γεράματά μας. Από αυτούς τους χώρους περιμένουμε ως νέοι και γενικότερα ως άνθρωποι πρότυπα να μας εμπνεύσουν, αλλά η βασική αιτία της απουσία τους, κατά τη γνώμη μου, είναι τα ανθρώπινα ελαττώματα και η ασυνέπεια μεταξύ λόγων και έργων.
Επί παραδείγματι, αύριο στην εορτή θα πει ο γονέας στο παιδί του «Πρέπει να πας στην Εκκλησία αύριο, μεγάλη εορτή για εσάς τους μαθητές», αλλά ο ίδιος δεν θα εκκλησιαστεί. Ο πολιτικός θα πει στον πολίτη έξω από τον Ιερό Ναό μετά το πέρας της εορτής των Αγίων «Μεγάλη μέρα η σημερινή για την Εκκλησία και παιδεία μας», όταν ο ίδιος ψηφίζει στη Βουλή αντιεκκλησιαστικά νομοσχέδια ή μειώνει στην ύλη του μαθήματος των θρησκευτικών την ορθόδοξη χριστιανική ύλη. Θα ακούσουμε τον Μητροπολίτη να κηρύττει «Φιλάνθρωποι οι Τρεις Ιεράρχες, αδελφοί μου, έζησαν με ταπείνωση δίπλα στους συνανθρώπους τους», όταν ο ίδιος δεν παράγει φιλανθρωπικό έργο ή ζει μια καθημερινότητα με σοφέρ και χρυσοκέντητα άμφια στη Θεία Λειτουργία. Θα πει ο δάσκαλος ή καθηγητής στους μαθητές στο σχολείο «Προστάτες των γραμμάτων και της χριστιανικής παιδείας οι σημερινοί τιμώμενοι Άγιοι», όταν δεν υφίσταται χριστιανική παιδεία στο σχολείο και έχει καταργηθεί πλήρως η πρωινή προσευχή. Είναι καλό ως Εκκλησία και Πολιτεία να κάνουμε αυτοκριτική. Δυστυχώς δεν την κάνουμε συχνά με αποτέλεσμα να μη βλέπουμε μπροστά μας τα προβλήματα που προκύπτουν ως συνέπειες των πράξεών μας.
Το πρότυπο ζωής των Αγίων Τριών Ιεραρχών πρέπει να αναδειχθεί σήμερα όσο ποτέ άλλοτε. Τόσο ο τρόπος ζωής τους, όσο και η παρακαταθήκη σε έργα που μας άφησαν. Πρέπει να είμαστε αληθινοί πνευματικοί άνθρωποι, να σεβόμαστε και να συνειδητοποιούμε την αποστολή μας. Τα ανθρώπινα ελαττώματα, ο τρόπος ζωής που έχουμε επιλέξει, τα αξιώματα ή πολλές φορές ακόμα και η αδιαφορία μας προς τους νέους και ανθρώπους που απευθυνόμαστε, όταν ομιλούμε και κηρύττουμε, εμποδίζουν στο να αναδειχθεί ο πνευματικός πλούτος του βίου των Αγίων μας και το ίδιο καθ’ εαυτό το Ευαγγέλιο. Να γίνει τρόπος ζωής μας.
Από τη ζωή του Μεγάλου Βασιλείου διδασκόμαστε ότι η Εκκλησία είναι πνευματικό νοσοκομείο, όπου με τη μετάνοια, την ταπείνωση και την μυστηριακή ζωή οδηγείται κανείς στην προσωπική καταξίωση και την υγιή συνάντηση με Θεό και ανθρώπους. Από τη ζωή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου διδασκόμαστε πως οφείλουμε ενίοτε να υποχωρούμε στο συμφέρον μας αν βλάπτεται η γενικότερη αλήθεια και αν το ιδιωτικό κέρδος μας θα προξενήσει μεγαλύτερη ζημιά στους περισσότερους. Τέλος, από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο διδασκόμαστε να μην αρνούμαστε την αλήθεια, ακόμα και όταν υποφέρουμε, ο ίδιος προτίμησε την εξορία.
Χρόνια Πολλά και Φωτισμένα
σε όλους τους μαθητές, φοιτητές και εκπαιδευτικούς!
