Έλληνες ναυτικοί, πριν 4.600 χρόνια, πήγαιναν ασήμι από Κυκλάδες-Λαύριο στην Αίγυπτο – του Γ. Λεκάκη
Μια ανάλυση βραχιολιών, που ανακτήθηκαν από τον τάφο της βασίλισσας και βασιλοκόρης Hétep-Hérès > Hetepheres / Ετεφέρες Α΄της Αιγύπτου, ήδη από την δεκαετία του 1920, δείχνει ότι το ασήμι προήλθε από τα νησιά του Αιγαίου της Ελλάδας.
Η ανασκαφή της Γκίζας ξεκίνησε το 1902, από μια κοινή αποστολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης. Η σαρκοφάγος και τα ταφικά έπιπλα ανακαλύφθηκαν το 1925, δίπλα στις πυραμίδες (συγκεκριμένα δίπλα στην Πυραμίδα του Χέοπα, στο ορυχείο G7000x). Η κατάσταση του τάφου ήταν αρκετά καλή και το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου ήταν άθικτο. Παρ’ όλο που η σαρκοφάγος ήταν σφραγισμένη έλειπε η μούμια της.
Υπαντρεμένη με τον βασιλιά Σώρι (> Sneferu) και μητέρα του Χέοπος / Khufu, κατασκευαστή της Μεγάλης Πυραμίδας της Γκίζας, η «σύντροφος του Ώρου», Hetephheres πιστεύεται ότι πέθανε μεταξύ 2589 και 2566 π.Χ.
Η Karin Sowada (του Πανεπιστημίου Macquarie) είπε ότι δεν είναι γνωστές τοπικές πηγές αργύρου στην Αίγυπτο, και προηγουμένως είχε θεωρηθεί ότι το ασήμι είχε εξαχθεί από τοπικές πηγές χρυσού, που είχαν υψηλή περιεκτικότητα σε άργυρο. Όμως, οι αναλογίες των ισοτόπων μολύβδου στα βραχιόλια έχουν βρεθεί ότι συνάδουν με μεταλλεύματα από τις Κυκλάδες (Σέριφο, Ανάφη, Κέα, Κύθνο), και ίσως το Λαύριο της νοτιοανατολικής Αττικής.
Είναι απίθανο οι Αιγύπτιοι να ταξίδεψαν στην Ελλάδα για να αποκτήσουν το μέταλλο, εξήγησε η κ. Sowada. Αντίθετα, το ασήμι είναι πιθανόν να πέρασε:
– είτε απ’ ευθείας από Έλληνες εμπόρους-ναυτικούς στην Κρήτη κι απ’ εκεί στην Αίγυπτο,
– είτε από μέσω Κρήτης – Κύπρου στην αρχαία ελληνική πόλη (στην έκταση του νυν Λιβάνου), Βύβλο, έναν γνωστό εμπορικό εταίρο της Αιγύπτου, πηγή του κέδρου του λιβάνου.
«Επομένως, αυτά τα βραχιόλια αντιπροσωπεύουν μια πολύ, πολύ μοναδική ευκαιρία να κατανοήσουμε όχι μόνο τις τεχνικές κατεργασίας μετάλλων αυτήν την εποχή, αλλά και τα εμπορικά δίκτυα που υπήρχαν, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την κατανόηση της εμφάνισης του αιγυπτιακού κράτους», κατέληξε η κ. Sowada.
Η ανακάλυψη αυτή δείχνει ότι η Αίγυπτος, από εκείνην την μακρυνή εποχή, είχε ένα εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο που έφτανε μέχρι και την Ελλάδα.
ΠΗΓΗ: K. Sowada «Analyses of queen Hetepheres’ bracelets from her celebrated tomb in Giza reveals new information on silver, metallurgy and trade in Old Kingdom Egypt, c. 2600 BC», Journal of Archaeological Science: Reports, Volume 49, 1.6.2023, 103978. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.6.2023.
